سیری دوباره در آیات حجاب

طرح پرسشهایی درباره حجاب در مورد سه آیه مربوط به حجاب در قرآن کریم است. فلسفه حجاب چنان که از آیات مربوطه در قرآن به دست می آید حفظ کرامت و عفّت زنان مسلمان است اما نحوه آن با توجّه به شرایط زمان و مکان متفاوت است. پویایی اجتهاد، نوکاوی در مسایل فقهی و از جمله موضوعِ حجاب زنان را، می طلبد. نگارنده با پیشداشت این نکته به بررسی آیات مربوط به حجاب می پردازد، نخستین آیات، آیه های 32 و 33 سوره احزاب است که در باور نویسنده و به دلیل قرائن و شواهد موجود در خود آیه و نیز نبود نشانه ای بر عموم، اختصاص به همسران پیامبر دارد، آن هم در خصوص کارهای اجتماعی و سیاسی ایشان و نه فقط چگونه سخن گفتن ایشان. بررسی آیه جلباب )احزاب/59) و تعیین مفهوم دقیق آن برای رهیافت به قلمرو حجاب زنان دومین آیه مورد بحث نویسنده است که پس از یاد کرد شأن نزول و نقل اقوال مفسّران، به اضطراب سخنان مفسّران در این باره اشاره می کند و بدین نتیجه می رسد که پوشاندن صورت زنان یا پرهیز از هرگونه رفتار توجه برانگیز را نمی شود از این آیه استفاده کرد. آیه حجاب )نور/31 و 30) آخرین آیه مورد بررسی در این نوشتار است که پژوهنده از آن نکات زیر را استفاده می کند: زنان و مردان هر دو به غض بصر فرمان داده شده اند، این آیه پس از آیه جلباب نازل شده است و حدود حجاب را مشخص می کند، سرانجام اینکه مقصود از زینت هایی که در آیه اعلام شده نباید ظاهر شوند، قسمت هایی از بدن زن است که آشکار شدن آنها زنان آزاد را همچون کنیزان نشان می دهد، چه کنیزان موظف به پوشاندن تمامی بدن حتی قسمت های غیر از سر و صورت نیز نبودند.